ေမးျမန္း စံုစမ္း လုပ္ကိုင္ ၾကတဲ့ေနရာမွာ စကားေျပာျခင္း ဆိုတဲ့ အရာကို ၾကားခံထားလို႕
သံုးစြဲၾကပါတယ္ ။ကၽြန္ေတာ္တို့ေန ့စဥ္အသံုးျပဳေျပာေနၾက ျမန္မာစကားဆိုတာက စကား
လံုးတိုင္းမွာ အနက္အဓိပၸါယ္ ျပည့္၀စြာ ပါ၀င္ ေနေလ့ရွိပါတယ္ ။ ျပီးေတာ့ အေျခအေန
အခ်ိန္အခါ နဲ ့ လူပုဂိၢဳလ္အေပၚမူတည္ျပီး သင့္ျမတ္ခ်ိဳသာတဲ့ စကား ကို သံုးႏွ ုန္းေလ့ရွိပါတယ္ ။
ၾကမ္းေပါက္ထဲ ေျခေထာက္ကၽြံရင္ ျပန္နုတ္လို ့ရနိုင္ေပမယ္ ကၽြံသြား ၊ လြန္သြားတဲ့ စကားကေတာ့
ျပန္ရုပ္သိမ္းလို ့မလြယ္ေတာ့ေပ ။ျမန္မာစကားပံုမွာ စကားနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ စကားပံု မ်ားလွ ပါတယ္။
စကား စကားေျပာပါမ်ား စကားထဲက ဇာတိျပ ၊စကားေနာက္ တရားပါ ၊ ႏႈတ္ခ်ိဳ သွ်ိဳတစ္ပါး၊ ႏႈတ္ေကာင္း
ေတာ့ ျပည္စိုး၊ ႏႈတ္ေၾကာင့္ေသ လက္ေၾကာင့္ ေၾက၊ မုန္းေစလို ခံတြင္း လက္ေလးသစ္၊ ခ်စ္ေစလို ခံတြင္း
လက္ေလးသစ္၊ အရိုး မပါတဲ့ လွ်ာက ေတာ္ေတာ္ေမႊ၊ အမိယုတ္ေတာ့ စကား ၾကမ္းၾကဳတ္တယ္ စသျဖင့္
မ်ားစြာ ရွိၾကပါတယ္ ။ထိုေၾကာင့္ မျဖစ္မေန မ်ား စကားေျပာခြင့္ၾကံဳလို ့၊ ေျပာရေတာ့မယ္ဆိုရင္ ေတာင္မွ
ကိုယ္ေျပာမယ္စကားကို ခ်ိဳသာသိမ့္ေမြ ့မွ ုကို အေျခခံ ၊ျပီးရင္ စကားရဲ ့ေရွ ့ေနာက္အက်ိဳးကို စဥ္းစားျပီးမွ
ေျပာေစခ်င္ပါတယ္ ။စကားေျပာျခင္းနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ သာဓကေဆာင္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ကေလးတစ္ခုကို
ဥပမာျပဳေစဖို ့ ကၽြန္ေတာ္ ေျပာျပခ်င္ပါတယ္ ။
ဟိုးေရွးအခါက ...............မိမိကိုယ္ကိုယ္ စကားကၽြမ္းက်င္လွျပီလို ့အထင္ရွိေနတဲ့ လူငယ္ေလးဦးဟာ
အဘိုးအိုတစ္ဦးနဲ ့ဆံုမိၾကျပီး တစ္ေယာက္ေျပာတဲ့ စကားကို တစ္ေယာက္က '' မယံုဘူး '' လို ့ေျပာမိရင္
ကၽြန္ျပဳၾကစတမ္း လို ့ ကတိထားတဲ့ ယံုတမ္းစကားေျပာ ျပိဳင္ပြဲတစ္ခု လုပ္ၾကသတဲ့ေလ ။လြယ္လြယ္ေျပာ
ရရင္ မယံုေအာင္ေျပာတဲ့ စကားကို '' ယံုတယ္ '' လို ့ေခါင္းညိတ္လက္ခံၾကရမယ္ေပါ့ ။မယံုပါဘူး လို ့ေျပာ
လိုက္မိရင္လည္း မယံုေအာင္ ေျပာတဲ့သူ အိမ္မွာ အခိုင္းအေစအျဖစ္ ေနေၾကးေပါ့ ။
လူငယ္ေလးေယာက္အနက္ ပထမဆံုးတစ္ေယာက္က ......................
ကၽြန္ေတာ္အေမ့၀မ္းဗိုက္ထဲမွာ ေနစဥ္က အေမဆီးသီးစားခ်င္ေနတာသိလို ့ ၀မ္းဗိုက္ထဲကေန ဆီးသီး
ရွာေပးခဲ့ရေသးသဗ် ။ ယံုၾကလား လို ့ေမးေတာ့ အားလ့ုးက ျပံဳးျပီး ယံုပါတယ္ဟု ေျပာၾကသတဲ့ ။
ေနာက္ ........ဒုတိယတစ္ေယာက္ကေတာ့ ...................................
တစ္ခါတုန္းက ကၽြန္ေတာ္မန္က်ည္းသီး အလြန္စားခ်င္တာနဲ ့မန္က်ည္းပင္ေပၚ တက္ခူးခဲ့တာ ......
ခူးရင္းခူးရင္းနဲ ့ ေလးငါးတင္းေလာက္ ရလာလို ့ အပင္ေပၚကျပန္မဆင္းနိုင္တဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ရတယ္ ။
ဒါနဲ ့ပဲ အိမ္ကေလွကားကို ျပန္ယူျပီး ဆင္းလာခဲ့ရတယ္ ။ယံုၾကရဲ ့လား တဲ ့။အပင္ေပၚကေန မဆင္းနိုင္
ဘူးလည္း ေျပာေသးတယ္ ေလွကားကို ကိုယ္တိုင္သြားယူတယ္ဆိုေတာ့ မျဖစ္နိုင္တဲ့စကားေပါ့ ။ဒါေပမဲ ့
မယံုပါဘူး ေျပာရင္ ကၽြန္ျပဳခံရမွာဆိုေတာ့ အားလံုးက ယံုပါတယ္ လို ့ပဲ ေျပာၾကသတဲ့ ။
တတိယတစ္ေယာက္ကေတာ့ ဟိုတစ္ေန ့က ျမစ္ေခ်ာင္းနား လမ္းေလွ်ာက္ရင္းနဲ ့စိတ္ထဲမွာ ငါးကင္စား
ခ်င္လာတာနဲ ့ေရဆင္းငုပ္ျပီးေတာ့ ေရထဲမွာပဲ ငါးဖမ္း ၊မီးေမႊးျပီး ကင္စားလိုက္တာ ဗိုက္ကိုကားသြားတာပဲ ။
ဟဲဟဲ ယံုၾကလားတဲ့ ။အားလံုးက ယံုတယ္ ယံုတယ္ လို ေခါင္းညိတ္ လက္ခံလိုက္ျပန္တယ္ ။
အဲ ေနာက္ဆံုး လူငယ္တစ္ေယာက္က က်ေတာ့.......................
ကၽြန္ေတာ္အိမ္ ဘယ္ေလာက္ျမင့္သလဲဆိုရင္ အိမ္မွာေနတဲ့ အိမ္ေဖာ္တစ္ေယာက္က ေမြးတဲ့ကေလးဟာ
ေမြးျပီးျပီးခ်င္း အိမ္ရဲ ့ၾကမ္းေပါက္က ကၽြံက်သြားတာ ဆံပင္ဆြတ္ဆြတ္ျဖဴတဲ့ အရြယ္ေရာက္မွ ေျမၾကီးေပၚ
က်ေတာ့တယ္ ။အဲ့ဒီေလာက္ထိ ကၽြန္ေတာ္အိမ္က ျမင့္တာ ။ယံုၾကရဲ ့လား လို ့ေမးတယ္ဆိုရင္ပဲ လူငယ္
သံုးေယာက္ေကာ အဘိုးအိုကပါ ယံုပါ့ ငါ့လူရာ ....ယံုပါ့ လို ့၀ိုင္းေျပာလိုက္ၾကသတဲ့ ။
ဒီလိုနဲ ့အဘိုးအို အလွည့္ေရာက္လာေရာေပါ့ .......'' အဘိုးအိမ္ေရွ ့မွာ ကြာ ၀ါပင္ေလး တစ္ပင္ စိုက္မိပါ
တယ္ ။အဲ့ဒီ၀ါပင္က ၀ါသီးေလးတစ္လံုး သီးသကြဲ ့။အဲ့ဒီ ၀ါသီးေတြရင့္မွည့္ေျခာက္ေသြ ့ျပီး အက္ကြဲလာေတာ့
လူငယ္ေလးေယာက္ ထြက္က်လာေတာ့တာပဲေဟ့ ။အဘိုးမွာလည္း လက္တို လက္ေတာင္းခိုင္းစရာ မရွိေတာ့
အဲ့ဒီလူငယ္ေလးေယာက္ကိုပဲ ေကၽြးေမြးျပီး အခိုင္းအေစအျဖစ္ ထားရတာေပါ့ကြာ ။တစ္ေန ့က်ေတာ့ အဲ့ဒီ လူငယ္
ေလးေတြ ေလးေယာက္သား ငါ့ဆီကေန ထြက္ေျပးသြားလို ့ လိုက္ရွာေနတာ ။အခုမွပဲ ျပန္ေတြ ့ရေတာ့တာပဲကြာ ။
ဟဲဟဲ မင္းတို ့က အိမ္ကထြက္ေျပးသြားတဲ့ ကၽြန္ေလးေယာက္ ပဲ ကြ ။ '' ဘယ္လိုလဲ ယံုၾကရဲ ့လားလို ့လည္းဆိုေရာ
လူငယ္ေလးေယာက္ခမ်ာ ယံုတယ္ ေျပာရင္လဲ အဘိုးအိုရဲ ့အခိုင္းအေစ ေတြဆိုတာ လက္ခံသလို ျဖစ္မယ္ ။မယံုဘူး
ဆိုရင္လည္း ကၽြန္ျပဳခံရမယ့္အျဖစ္ကို ေရာက္သြားရွာေတာ့တာေပါ့ကြယ္ ။
ကဲ သူငယ္ခ်င္းတို ့ေရ စကားတစ္ခြန္းရဲ ့တန္းဖိုး ဟာ ဘယ္ေလာက္အထိ အက်ိဳးရွိသလဲ ၊အက်ိဳးမဲ့သြားသလဲဆိုတာ
ဒီပံုျပင္ေလးက သာဓက ျပလိုက္ျပီလို ထင္ပါတယ္ ။ကိုယ္ေျပာေနစဥ္ကေတာ့ အသားစီးရမလား အထင္နဲ ့ကရားေရ
လႊတ္တတြတ္တါတ္ေျပာေနျပီး သူတစ္ဖက္သားက ကိုယ္စကားနဲ့ကိုယ္ ျပန္ခ်ည္လိုတာမ်ိဳး ၊ ပိတ္မိေအာင္ ေျပာလိုက္
တာမ်ိဳးနဲ ့ၾကံဳရင္ ေနာင္တရစရာ ျဖစ္ေနမွာစိုးလို ့ သတိစကားလက္ေဆာင္ပါးတာပါ ။
ထိုေၾကာင့္ စကားေျပာရာတြင္
စကားအဂၤါရပ္ (၁၀) ပါး
၁ ။ ကာလ၀ါဒီ = ေၿပာခ်ိန္ ေၿပာခြင္႔သင္႔မွ ေၿပာၿခင္း ။
၂ ။ ဘူတ၀ါဒီ = ဟုတ္မွန္ေသာ စကားကုိသာ ေၿပာဆုိၿခင္း ။
၃ ။ ဓမၼ၀ါဒီ = တရားႏွင္႔ဆက္စပ္သည္ကုိသာ ေၿပာဆုိၿခင္း ။
၄ ။ အတၱ၀ါဒီ = အက်ဳိးစီးပြားႏွင္႔ ဆက္သြယ္သည္ကုိသာ ေၿပာဆုိၿခင္း ။
၅ ။ ပီယ၀ါဒီ = ခ်စ္ဖြယ္ေသာ စကားကုိသာ ေၿပာဆုိၿခင္း ။
၆ ။ မိဟိတပုဗၺဘာဏီ = ၿပဳံးရြႊင္စြာ ေၿပာဆုိၿခင္း ။
၇ ။ မိတဘာဏီ = မတုိမရွည္ ခ်င္႔ခ်ိန္ေၿပာဆုိၿခင္း ။
၈ ။ အတုရိတ၀ါဒီ = အေဆာတလ်င္ အရင္စလုိ မေၿပာဆုိရၿခင္း ။
၉ ။ ေပါရီ = ၿမိဳ ႔ ၾကီးသူ ၿမိဳ ႔ၾကီးသားတုိ႔ အသုံးမႏွဳန္း အတုိင္း ေၿပာဆုိၿခင္း ။
၁၀။ ၀ိသဒ၀ါဒီ = တိက်ၿပတ္သား သန္႔ရွင္းေသခ်ာစြာ ေၿပာဆုိၿခင္း ။
စကားအဂၤါ (၁၀)ပါး
အခ်ိန္ကို ေလ့လာ၍ ေျပာဆိုျခင္း။
မွန္ေသာစကားကိုသာ ေျပာဆိုျခင္း။
အေၾကာင္းႏွင့္အက်ိဳး ခိုင္လံုေသာစကား (တရားအားေလ်ာ္ေသာ စကား) ကိုေျပာဆိုျခင္း။
အက်ိဳးရွိမည့္ စကားကိုသာ ေျပာဆိုျခင္း။
ခ်စ္ခင္ဖြယ္ေကာင္းေအာင္ ေျပာဆိုျခင္း။
ျပံဳးရႊင္စြာ စကားေျပာတတ္ျခင္း။
စကားေျပာဆိုရာတြင္ ခ်င့္ခ်ိန္၍ ေျပာဆိုျခင္း။
စကားေျပာဆိုရာတြင္ မေႏွးလြန္း မျမန္လြန္ဘဲ ေအးေဆးစြာေျပာဆိုျခင္း။
စကားအသံုးအႏႈန္းကို မွန္ကန္စြာႏွင့္ ယဥ္ေက်းစြာေျပာဆိုျခင္း။
စကားေျပာဆိုရာတြင္ ဗလံုးဗေထြး မေျပာဘဲ ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ ေျပာဆိုျခင္း။
လွ်ာတြင္အသက္ကိုရွင္ေစ ၊ေသေစႏုိင္ေသာစြမ္းအားရိွသည္။ စိတ္ဓာတ္က်ေနသူတစ္ဦးအား
အားေပးစကားေျပာျခင္းသည္ ၄င္း၏စိတ္ဓာတ္ကိုျမွင့္တင္ေစႏိုင္ သည့္အျပင္ ၄င္းရင္ဆိုင္ေန
ရေသာအခက္အခဲ ကိုေအာင္ျမင္ေက်ာ္လြားႏိုင္ေအာင္ကူညီေပးႏိုင္သည္။ထုိ ့နည္းတူ စိတ္ဓာတ္
က်ေနသူတစ္ဦးအားေျပာသည့္ အျပဳသေဘာ မေဆာင္ေသာစကားသည္ ၄င္းကိုယ္၄င္းသတ္ေသ
ရန္ျဖစ္ေစနိုင္သည္။ သို ့အတြက္ေၾကာင့္မိမိေျပာ သမွ်စကားမ်ားကို သတိထားဆင္ဆင္ျခင္ျခင္
ေျပာၾကရန္ျဖစ္သည္။ဘ၀လမ္းေၾကာင္းတြငး္သြားရင္းလာ ရင္း မိမိႏွင့္ထိေတြ ဆက္ဆံသူမ်ားအား
အျပဳ သေဘာေဆာင္ေသာ စကားကိုသာေျပာပါ။ တစ္ခါတစ္ရံတြင္အျပဳ သေဘာေဆာင္ေသာစကား၊
အားေပးစကားမ်ားသည္ မိမိထင္ထားသည္ထက္ျပီး ထိေရာက္တတ္သည္ကို နားမ လည္ႏိုင္ေအာင္ျဖစ္ရသည္။
သည့္အတြက္ေၾကာင့္ စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္ျပီးမွစကားေျပာပါ။ သူ ့အက်ိဳးကုိယ့္အက်ိဳး၊ ရပ္ရြာအက်ိဳး ၊ႏိုင္ငံ့အက်ိဳး
ကိုျဖစ္ေစေသာ စကားကိုသာေျပာႏိုင္ၾကပါေစဗ်ာ ။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။။
ေမးလ္မွတဆင့္...
