ႏွလံုးသားအတြက္ တစ္သက္တာ အာဟာရ
အတန္းထဲက
အမွတ္မထင္ ေလ့က်င့္ခန္းေလးသည္
တစ္သက္တာ မေမ့ႏိုင္စရာ
သင္တန္းစာတစ္ခု ျဖစ္သြားခဲ့သည္။
သူ႔နာမည္ မာ့ခ္ အကၠလြန္း။ သူက တကယ့္ကို ရွားရွားပါးပါး လူစားမ်ိဳး။
မင္နီဆိုတားျပည္နယ္၊ ေမာရစ္ၿမိဳ႕ကေလးရွိ စိန္႔ေမရီေက်ာင္းမွာ တတိယတန္းကေလးေတြ စာသင္ေပးရစဥ္ သူ႔ကို ကၽြန္မ စ,ေတြ႔ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ အတန္းသား ၃၄ ေယာက္လံုးပင္ အလြန္ခ်စ္စရာ ေကာင္းလွသည္။ သည္အထဲမွာ မာ့ခ္က ပို၍ ထူးထူးျခားျခား။
လူက အလြန္သပ္ရပ္ သန္႔ျပန္႔သည္။ အျမဲရႊင္ရႊင္ပ်ပ် တက္တက္ႂကြႂကြ ရွိသည္။ တခါတေလ သူ ဆိုးတတ္သည္။ သို႔ေသာ္ ဆိုးတာေလးသည္ပင္ ရယ္ရႊင္ခ်င္စရာ။
သူက စကားလည္း အလြန္မ်ားသည္။ ဘယ္ေတာ့မွ ပါးစပ္ပိတ္မေနႏိုင္။ အတန္းထဲမွာ ဆရာမ ခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ စကားေျပာလွ်င္ အျပစ္ျဖစ္ေၾကာင္း သူ႔ကို ခဏခဏ သတိေပးရသည္။ သို႔ေသာ္ သူႏွင့္ပတ္သက္၍ ကၽြန္မအထင္ႀကီးမိတာ တစ္ခုေတာ့ရွိသည္။ အဲဒါက သူ႔ကို အျပစ္ဒဏ္ေပးသည့္ အခါတိုင္း "ကၽြန္ေတာ့္ကို ဆံုးမတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဆရာမ" ဟူ၍ တကယ့္အ႐ိုးခံႏွင့္ ျပန္လည္ေျပာဆိုတတ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ အစတြင္ေတာ့ သူ႔စကားက နားထဲမွာ တစ္မ်ိဳးႀကီး ျဖစ္ေနသည္။ ေနာက္ေတာ့လည္း ေန႔စဥ္ အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကားရကာ တျဖည္းျဖည္း ႐ိုး၍သြားသည္။
တစ္ေန႔နံနက္မွာေတာ့ မာ့ခ္ကို စကားမေျပာဖို႔ေျပာရတာ အႀကိမ္ေပါင္း မ်ားလြန္းသျဖင့္ ကၽြန္မ စိတ္မရွည္ျဖစ္ကာ ဆရာမေပါက္စမ်ား ထံုးစံအတိုင္း အမွားကိုက်ဴးလြန္မိသည္။ မာ့ခ္ကိုေစ့ေစ့ၾကည့္ကာ "ေနာက္ထပ္ စကားတစ္ခြန္းေျပာရင္ မင္းပါးစပ္ကို ပလတ္စတာတာနဲ႔ ကပ္ထားမယ္" ဟူ၍ ေျပာလိုက္ မိျခင္းပင္။
ဆယ္စကၠန္႔မွ်ပင္ မၾကာပါ။ "မာ့ခ္ စကားေျပာေနျပန္ၿပီ" ဟု ခ်ပ္က လွမ္းတိုင္သည္။ အတန္းသား မ်ားအား မာ့ခ္ကို ေစာင့္ၾကည့္ေပးရန္ ကၽြန္မ အကူအညီ ေတာင္းထားသည္ေတာ့ မဟုတ္။ သို႔ေသာ္ မာ့ခ္ ေနာက္ထပ္ စကားေျပာလွ်င္ ဘယ္လိုအျပစ္ေပးမည္ဆိုတာ အားလံုးေရွ႕မွာ ကၽြန္မေၾကျငာမိခဲ့ၿပီးျဖစ္ရာ ယခု ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ၿပီဆိုေတာ့ ကၽြန္မ အျပစ္မေပးဘဲ ေန၍မျဖစ္ေတာ့။
အဲသည္တုန္းကအေၾကာင္းကို သည္ကေန႔မနက္မွ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သလို ကၽြန္မမ်က္စိထဲတြင္ ျပတ္ျပတ္ ထင္ထင္ ျမင္ေနဆဲျဖစ္သည္။ စားပြဲဆီသို႔ ကၽြန္မေလွ်ာက္သြားသည္။ အံဆြဲကို ျဖည္းျဖည္းခ်င္းဖြင့္သည္။ အထဲက ပလတ္စတာေခြကို ယူသည္။ အစ ႏွစ္စ ညႇပ္သည္။ ၿပီးေနာက္ မာ့ခ္ပါးစပ္မွာ ၾကက္ေျခခတ္ ကပ္ထားလိုက္ၿပီး အတန္းေရွ႕ျပန္ေရာက္လာသည္။
သူဘယ္လိုေနသလဲ လွမ္းၾကည့္လိုက္ေတာ့ သူက မ်က္စိမွိတ္ျပသည္။
"မွတ္ကေရာ…အခုေတာ့ စကားမေျပာႏိုင္ေတာ့ဘူး မဟုတ္လား" ဟု ေတြးကာ သူ႕ကိုၾကည့္ၿပီး ကၽြန္မ ရယ္ေနမိသည္။ ကၽြန္မသူ႔ဆီျပန္သြားကာ ပလတ္စတာေတြ ျပန္ခြာေပးလိုက္ေတာ့ တစ္ခန္းလံုး ၾသဘာသံေတြ ညံသြားသည္။ ပါးစပ္လည္း ဟ၍ရေရာ သူေျပာလိုက္သည့္စကားက ထံုးစံအတိုင္း " ကၽြန္ေတာ့္ကို ဆံုးမတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဆရာမ" ဟူ၍ပင္။
ေနာက္ႏွစ္မွာ ကၽြန္မ အလယ္တန္း (Junior High) အဆင့္တက္ကာ သခ်ာၤဘာသာ သင္ရသည္။ ႏွစ္ေတြက အလ်င္အျမန္ကုန္လြန္ခဲ့ရာ ဘာမွ်ပင္ ၾကာသည္မထင္လိုက္ရဘဲ မာ့ခ္တစ္ေယာက္ ကၽြန္မ အတန္းသို႔ ေရာက္လာျပန္သည္။ လူက အရင္ကထက္ ပိုေခ်ာလာသည္။ အေျပာအဆိုက အရင္အတိုင္း ယဥ္ေက်းဆဲပင္။ သို႔ေသာ္ ကိုးတန္းမွာ ကၽြန္မသင္သည့္ သခ်ာၤသစ္က အေတာ္ႀကိဳးစားၿပီး လိုက္ရသည္ ျဖစ္ရာ မာ့ခ္တစ္ေယာက္ အရင္ကလို စကားမ်ားမ်ား မေျပာႏိုင္ခဲ့။
တစ္ခုေသာ ေသာၾကာေန႔တြင္မူ အေျခအေနက နည္းနည္း ပိုဆိုးေနခဲ့သည္။ အဲသည္ ရက္သတၱပတ္တစ္ခုလံုး သခ်ာၤသစ္ သင္ခန္းစာတစ္ခုကို အတန္းသားမ်ား အႀကိတ္အနယ္ ႀကိဳးပမ္း တြက္ခ်က္ခဲ့ရသည္။ သင္ခန္းစာကခက္ေတာ့ ကေလးေတြ စိတ္ပင္ပန္းကာ တစ္ဦးအေပၚတစ္ဦးလည္း ခါတိုင္းလို သည္းညည္းမခံႏိုင္ဘဲ အလြယ္တကူ စိတ္တိုေနၾကသည္။ သို႔ႏွင့္ အေျခအေနေတြ သည့္ထက္ ဆိုးရြားမသြားမီ ထိန္းသိမ္းရန္ အစီအစဥ္တစ္ခု ကၽြန္မျပဳလုပ္သည္။
ကၽြန္မအစီအစဥ္က အတန္းသားတစ္ဦးခ်င္းအား မိမိအတန္းေဖာ္မ်ားအမည္ကို တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု နည္းနည္းစီခ်ဲ၍ တန္းစီလ်က္ ဗလာစာရြက္တြင္ ေရးခ်ေစသည္။ ထို႔ေနာက္ အမည္တစ္ခုစီ၏အနီးတြင္ ခ်န္ထားသည့္ ကြက္လပ္အသီးသီး၌ ၄င္းအတန္းေဖာ္သူငယ္ခ်င္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ မိမိျမင္သည့္ အေကာင္းဆံုးအခ်က္ တစ္ခုစီကို စဥ္းစားေရးသားၾကေစသည္။ ထိုေန႔က က်န္ရွိသည့္ စာသင္ခ်ိန္ေလးမွာ ၄င္းထင္ျမင္ခ်က္မ်ား ေရးသားၾကရင္းပင္ ကုန္ဆံုးသြားသည္။ အတန္းၿပီးသည့္အခါ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား အားလံုး သူတို႔စာရြက္ကေလးေတြ ကိုယ္ဆီ ကၽြန္မဆီအပ္ၿပီး ျပန္ၾကသည္။ ခ်ပ္က ကၽြန္မကို ျပံဳးျပ သြားသည္။ မာ့ခ္ကေတာ့ ထံုးစံအတိုင္း "ကြန္ေတာ့္ကို ဆံုးမတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္၊ အားလပ္ ရက္မွာ ဆရာမ ေပ်ာ္ရႊင္ပါေစ" ႏႈတ္ဆက္သည္။
အဲသည္ စေနေန႔မွာ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူတစ္ဦးစီ၏ အမည္ကို စာရြက္လြတ္ တစ္ရြက္စီ ထိပ္တြင္ ကၽြန္မ ေရးထိုးၿပီးေနာက္ ၄င္းတစ္ဦးစီႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အတန္းေဖာ္သူငယ္ခ်င္းအသီးသီးတို႔၏ မွတ္ခ်က္မ်ားကို စီတန္း၍ ေရးခ်သည္။ တခ်ိဳ႕အတြက္ တစ္ရြက္ေရးရသည္။ တခ်ိဳ႕အတြက္ ႏွစ္ရြက္။
တနလာၤေန႔ ေရာက္ေသာအခါ အဲသည္စာရြက္မ်ားကို သက္ဆိုင္သူအသီးသီးသို႔ ကၽြန္မ ျဖန္႔ေ၀ ေပးလိုက္သည္။ သည္စာရြက္ေတြဖတ္ကာ မၾကာမီပင္ တစ္တန္းလံုး ျပံဳးလာၾကတာ ေတြ႔ရသည္။
"ဟယ္…တကယ္လား၊ ငါက သူမ်ားေတြ ဒီကိစၥ သတိထားမိမယ္ေတာင္ မထင္ဘူး"
"ငါ့ကို သူမ်ားေတြ ဒီေလာက္ သေဘာက်လိမ့္မယ္လို႔ လံုး၀ထင္မထားဘူး"
စသည့္ တီးတိုး မွတ္ခ်က္သံမ်ား ကၽြန္မၾကားရသည္။
သို႔ေသာ္ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ သည္စာရြက္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ မည္သူ႔ထံကမွ် စကားတစ္ခြန္း တစ္ပါဒ မၾကားရေတ့ပါ။ စာသင္ခ်ိန္အၿပီးမွာ သူတို႔အခ်င္းခ်င္း ေဆြးေႏြးေျပာဆိုၾကတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ အိမ္မွာ မိဘမ်ားကို ျပၾက ေျပာၾကတာေတြေတာ့ ရွိေလမလား မေျပာတတ္ပါ။
သို႔ေသာ္ အဲသည္ ေ၀ဖန္ေဆြးေႏြးမႈေတြ ရွိ၊ မရွိဆိုတာက အေရးမႀကီးပါ။ အေရးႀကီးသည္က သည္စာရြက္ေတြ ေပးလိုက္ၿပီးသည့္ေနာက္ပိုင္း သူတို႔တစ္ေတြ ေျပာင္းလဲသြားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အတန္းသူ အတန္းသားေတြအားလံုး ရႊင္ရႊင္ပ်ပ် ျဖစ္လာၾကၿပီး တစ္ဦးကိုတစ္ဦးလည္း ယခင္ကနည္းတူ ခင္ခင္မင္မင္ ျပန္လည္ ဆက္ဆံလာၾကပါသည္။
သည္လိုျဖင့္ အခ်ိန္တန္ေတာ့လည္း မာ့ခ္တို႔အုပ္စု ကၽြန္မလက္ကထြက္ကာ အတန္းသစ္ အဆင့္ဆင့္ေတြ တက္သြားၾကပါသည္။
ၾကားမွာ ႏွစ္ေပါင္း အေတာ္ၾကာခဲ့သည္။ တစ္ေန႔ ကၽြန္မ အပန္းေျဖခရီးမွ ျပန္လာေတာ့ မိဘမ်ားက ကၽြန္မကို ေလဆိပ္မွာ လာႀကိဳၾကသည္။ အိမ္သို႔အသြား ကားေပၚတြင္ ရာသီဥတုအေၾကာင္း၊ ကၽြန္မ ခရီးစဥ္ အေတြ႔အၾကံဳမ်ား အေၾကာင္းေတြ ေမးျမန္းေျပာဆိုလာၾကရင္း စကားစ နည္းနည္း ျပတ္သြားခ်ိန္တြင္ အေမက အေဖ့ဘက္လွည့္ကာ အခ်က္ေပးသည့္ေလသံျဖင့္ "အေဖႀကီး" ဟု ဆိုလိုက္သည္။ အေဖက ေခ်ာင္းတစ္ခ်က္ဟန္႔ကာ စကားစ,သည္။
"အကၠလြန္းမိသားစု ညတုန္းက ဖုန္းဆက္တယ္"
"ဟုတ္လား၊ သူတို႔နဲ႔ အဆက္အသြယ္ ပ်က္ေနတာေတာင္ ႏွစ္ေပါင္းကို မနည္းဘူး ၾကာၿပီေနာ္၊ မာ့ခ္ တစ္ေယာက္လည္း ဘယ္လိုေနသလဲ မသိဘူး" ကၽြန္မက ျပန္ေျပာလိုက္မိသည္။
အေဖက တည္ၿငိမ္စြာပင္ ဆက္ေျပာသည္။
"မာ့ခ္ ဗီယက္နမ္မွာ က်သြားတယ္…၊ နက္ျဖန္ သၿဂႋဳဟ္မွာ၊ သူတို႔မိသားစုက သမီးကို အသုဘ လိုက္ပို႔ေစခ်င္ၾကတယ္"
သည္ကေန႔တိုင္ေအာင္ပင္ အေဖ ကၽြန္မအား မာ့ခ္ ကြယ္လြန္သည့္သတင္းကို လမ္းမႀကီးေပၚက ဘယ္ေနရာမွာ ေျပာျပခဲ့သည္ဆိုတာ ကၽြန္မ တိတိက်က် အမွတ္ရေနဆဲ ျဖစ္သည္။
စစ္သည္ေတာ္တစ္ဦး၏ ႐ုပ္အေလာင္းဟာ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ အေဆာင္အေယာင္ အခမ္းအနား မ်ားႏွင့္ ျပင္ဆင္ေနရာခ်ထားပံုကို ကၽြန္မတစ္ခါမွ် မၾကည့္မျမင္ဖူးပါ။ မာ့ခ္၏ ႐ုပ္သြင္က တကယ္ပင္ ရင့္က်က္ခန္႔ညား၍ ေနသည္။ ကၽြန္မရင္ထဲတြင္ကား မာ့ခ္ရယ္…မင္းသာ စကားေျပာႏိုင္မယ္ဆိုရင္ တစ္ကမာၻလံုးမွာရွိတဲ့ ပလတ္စတာေတြအားလံုး ငါေပးပစ္လိုက္မွာပါ ဟူ၍သာ ေျပာဆိုေနမိခဲ့သည္။
အဲသည္ေန႔က ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းမွာ မာ့ခ္၏ သူငယ္ခ်င္းေတြ အျပည့္ ေရာက္ရွိေနသည္။ ခ်ာလီ၏ ညီမက ေတးသီခ်င္း သီဆိုသည္။ သခ်ႋဳင္းေနရာေဘးမွာ အေနရခက္လွသည့္အထဲ မိုးက ရြာခ်ျပန္သည္။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးက ထံုးစံအတိုင္း ဆုေတာင္းပတၱနာ ျပဳၿပီးေနာက္ စစ္သည္ေတာ္တစ္ဦးက ခရာမႈတ္သည္။
ထို႔ေနာက္ မာ့ခ္ကို ခ်စ္ခင္ၾကသူမ်ား သူ႔ေခါင္းတလားအနီးသို႔ ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ခ်ဥ္းကပ္ ျဖတ္သန္းၾကကာ သန္႔ရွင္းေရး ေရစင္ေတာ္ ဖ်န္းပတ္ၾကသည္။
အားလံုးေနာက္တြင္မွ ကၽြန္မ မာ့ခ္႐ုပ္ကလာပ္ကို ေကာင္းခ်ီးမဂၤလာေပးသည္။ ေခါင္းတလားအနီး ကၽြန္မရပ္ေနဆဲ ေစာေစာက ေခါင္းထမ္းရာတြင္ ပါ၀င္သည့္ စစ္သားေလးတစ္ေယာက္ အနားကပ္လာကာ "မာ့ခ္ရဲ႕ သခ်ၤာဆရာမလား ခင္ဗ်ာ…" ဟု ေမးသည္။ ကၽြန္မက ေခါင္းညိတ္ျပကာ ေခါင္းတလားကိုပင္ မမွတ္မသုန္ ၾကည့္ေနမိသည္။ "ဆရာမအေၾကာင္း သူ အျမဲေျပာတယ္" သူက ဆက္ေျပာေနသည္။
စ်ာပနအခမ္းအနား ၿပီးသည့္ေနာက္ မာ့ခ္ႏွင့္တစ္တန္းတည္း တက္ခဲ့သည့္ သူငယ္ခ်င္းတစ္သိုက္ ခ်ာလီ၏ လယ္ေတာအိမ္သို႔ ေန႔လယ္စာစားရန္ သြားေရာက္ၾကသည္။ အဲသည္မွာ မာ့ခ္၏ အေဖႏွင့္ အေမလည္း ေရာက္ေနၾကသည္။ ကၽြန္မအား ေတြ႔ရန္ ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကျခင္းပင္။
"ဆရာမကို ျပစရာတစ္ခုရွိတယ္" မာ့ခ္၏ အေဖက ဆိုကာ သူ႔ပိုက္ဆံအိတ္ကို ထုတ္သည္။
"မာ့ခ္ ကြယ္လြန္တဲ့အခ်ိန္ သူ႔ကိုယ္ေပၚမွာ ေဟာဒီဟာေလး ေတြ႔ရတယ္လို႔ ဆိုတယ္၊ ဆရာမ မွတ္မိလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္"
သူက ပိုက္ဆံအိတ္ကိုဖြင့္ကာ ႏြမ္းေၾကစုတ္ျပတ္ေနၿပီျဖစ္သည့္ ဗလာစာရြက္ႏွစ္ခုကို ဂ႐ုစိုက္ ထုတ္ယူသည္။ စကၠဴစမ်ားက ျဖန္႔လိုက္ေခါက္လိုက္ လုပ္ဖန္မ်ားသျဖင့္ ေခါက္႐ိုးေနရာမွ ျပတ္ေတာက္ကာ တိတ္စမ်ားႏွင့္ပင္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ျပန္ကပ္ထားခဲ့ရပံု ေပၚေနသည္။ ကၽြန္မ ေသေသခ်ာခ်ာပင္ ၾကည့္စရာ မလိုပါ။ အတန္းေဖာ္ သူငယ္ခ်င္းမ်ားေရးသည့္ မာ့ခ္အေၾကာင္း အေကာင္းဆံုးမွတ္ခ်က္ေတြကို စုစည္းေပး ထားသည့္ မွတ္တမ္းစာရြက္မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ကၽြန္မသိပါသည္။
"ဒီအတြက္ ဆရာမကို အမ်ားႀကီး ေက်းဇူးတင္ပါတယ္၊ ဆရာမျမင္တဲ့အတိုင္း သူက ဒီဟာေလးကို သိပ္ တန္ဖိုးထားတာ" မာ့ခ္၏ မိခင္က ဆိုရွာပါသည္။
မာ့ခ္၏ အတန္းေဖာ္ေတြ ကၽြန္မတို႔အနီးသို႔ ခ်ဥ္းကပ္လာၾကသည္။ ခ်ပ္က ရွက္ျပံဳးကေလးျပံဳးကာ "ကၽြန္ေတာ္လည္း ကၽြန္ေတာ့္စာရြက္ေလးကို သိမ္းထားပါတယ္၊ အိမ္က ကၽြန္ေတာ့္စားပြဲ အေပၚဆံုး အံဆြဲထဲမွာ အျမဲရွိတယ္"
"ခ်ာလီကလည္း သူ႔စာရြက္ကေလးကို လက္ထပ္ပြဲ အယ္လ္ဘမ္ထဲမွာ ထည့္ထားခိုင္းတာ" ခ်ာလီ၏ ဇနီးက ၀င္ေျပာသည္။
"ကၽြန္မမွာလဲ ရွိတယ္၊ ဒိုင္ယာရီထဲ ညႇပ္သိမ္းထားတယ္" မာရီလင္က ဆိုသည္။
ထို႔ေနာက္ ေနာက္ထပ္ အတန္းေဖာ္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဗစ္ကီက လက္ေပြ႔အိပ္ထဲမွ ပိုက္ဆံအိတ္ကို ႏိႈက္ဖြင့္ၿပီး သူ႔စာရြက္ ေၾကၾကမြမြေလးကို ထုတ္ျပသည္။ "ကၽြန္မကေတာ့ ဒါေလးကို အျမဲ ကိုယ္နဲ႔မကြာ ေဆာင္ထားတယ္၊ က်န္တဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြအားလံုးလည္း သူတို႔စာရြက္ေတြ ႐ို႐ိုေသေသ သိမ္းထား ၾကမွာပါ" ဟူ၍ သူကဆိုသည္။
သည္ဟာေတြ ၾကားရၿပီးသည့္ ေနာက္တြင္ေတာ့ ကၽြန္မ လံုး၀ ထိန္းထားႏိုင္စြမ္း မရွိေတာ့ပါ။ အဲသည္ေနရာမွာပင္ထိုင္ကာ ကၽြန္မငိုခ်လိုက္မိပါသည္။ မာ့ခ္အတြက္ေရာ မာ့ခ္ကို ေနာက္ထပ္ ဘယ္ေသာ အခါမွ် ေတြ႔ႏိုင္ၾကမွာ မဟုတ္ေတာ့သည့္ သူ႔သူငယ္ခ်င္းမ်ားအတြက္ပါ ကၽြန္မ ငိုလိုက္မိျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
[မူရင္း။ ။ Helen P. Mrosla ၏ All The Good Things] (ေဖျမင့္ ဘာသာျပန္သည္။)
အတန္းထဲက
အမွတ္မထင္ ေလ့က်င့္ခန္းေလးသည္
တစ္သက္တာ မေမ့ႏိုင္စရာ
သင္တန္းစာတစ္ခု ျဖစ္သြားခဲ့သည္။
သူ႔နာမည္ မာ့ခ္ အကၠလြန္း။ သူက တကယ့္ကို ရွားရွားပါးပါး လူစားမ်ိဳး။
မင္နီဆိုတားျပည္နယ္၊ ေမာရစ္ၿမိဳ႕ကေလးရွိ စိန္႔ေမရီေက်ာင္းမွာ တတိယတန္းကေလးေတြ စာသင္ေပးရစဥ္ သူ႔ကို ကၽြန္မ စ,ေတြ႔ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ အတန္းသား ၃၄ ေယာက္လံုးပင္ အလြန္ခ်စ္စရာ ေကာင္းလွသည္။ သည္အထဲမွာ မာ့ခ္က ပို၍ ထူးထူးျခားျခား။
လူက အလြန္သပ္ရပ္ သန္႔ျပန္႔သည္။ အျမဲရႊင္ရႊင္ပ်ပ် တက္တက္ႂကြႂကြ ရွိသည္။ တခါတေလ သူ ဆိုးတတ္သည္။ သို႔ေသာ္ ဆိုးတာေလးသည္ပင္ ရယ္ရႊင္ခ်င္စရာ။
သူက စကားလည္း အလြန္မ်ားသည္။ ဘယ္ေတာ့မွ ပါးစပ္ပိတ္မေနႏိုင္။ အတန္းထဲမွာ ဆရာမ ခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ စကားေျပာလွ်င္ အျပစ္ျဖစ္ေၾကာင္း သူ႔ကို ခဏခဏ သတိေပးရသည္။ သို႔ေသာ္ သူႏွင့္ပတ္သက္၍ ကၽြန္မအထင္ႀကီးမိတာ တစ္ခုေတာ့ရွိသည္။ အဲဒါက သူ႔ကို အျပစ္ဒဏ္ေပးသည့္ အခါတိုင္း "ကၽြန္ေတာ့္ကို ဆံုးမတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဆရာမ" ဟူ၍ တကယ့္အ႐ိုးခံႏွင့္ ျပန္လည္ေျပာဆိုတတ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ အစတြင္ေတာ့ သူ႔စကားက နားထဲမွာ တစ္မ်ိဳးႀကီး ျဖစ္ေနသည္။ ေနာက္ေတာ့လည္း ေန႔စဥ္ အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကားရကာ တျဖည္းျဖည္း ႐ိုး၍သြားသည္။
တစ္ေန႔နံနက္မွာေတာ့ မာ့ခ္ကို စကားမေျပာဖို႔ေျပာရတာ အႀကိမ္ေပါင္း မ်ားလြန္းသျဖင့္ ကၽြန္မ စိတ္မရွည္ျဖစ္ကာ ဆရာမေပါက္စမ်ား ထံုးစံအတိုင္း အမွားကိုက်ဴးလြန္မိသည္။ မာ့ခ္ကိုေစ့ေစ့ၾကည့္ကာ "ေနာက္ထပ္ စကားတစ္ခြန္းေျပာရင္ မင္းပါးစပ္ကို ပလတ္စတာတာနဲ႔ ကပ္ထားမယ္" ဟူ၍ ေျပာလိုက္ မိျခင္းပင္။
ဆယ္စကၠန္႔မွ်ပင္ မၾကာပါ။ "မာ့ခ္ စကားေျပာေနျပန္ၿပီ" ဟု ခ်ပ္က လွမ္းတိုင္သည္။ အတန္းသား မ်ားအား မာ့ခ္ကို ေစာင့္ၾကည့္ေပးရန္ ကၽြန္မ အကူအညီ ေတာင္းထားသည္ေတာ့ မဟုတ္။ သို႔ေသာ္ မာ့ခ္ ေနာက္ထပ္ စကားေျပာလွ်င္ ဘယ္လိုအျပစ္ေပးမည္ဆိုတာ အားလံုးေရွ႕မွာ ကၽြန္မေၾကျငာမိခဲ့ၿပီးျဖစ္ရာ ယခု ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ၿပီဆိုေတာ့ ကၽြန္မ အျပစ္မေပးဘဲ ေန၍မျဖစ္ေတာ့။
အဲသည္တုန္းကအေၾကာင္းကို သည္ကေန႔မနက္မွ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သလို ကၽြန္မမ်က္စိထဲတြင္ ျပတ္ျပတ္ ထင္ထင္ ျမင္ေနဆဲျဖစ္သည္။ စားပြဲဆီသို႔ ကၽြန္မေလွ်ာက္သြားသည္။ အံဆြဲကို ျဖည္းျဖည္းခ်င္းဖြင့္သည္။ အထဲက ပလတ္စတာေခြကို ယူသည္။ အစ ႏွစ္စ ညႇပ္သည္။ ၿပီးေနာက္ မာ့ခ္ပါးစပ္မွာ ၾကက္ေျခခတ္ ကပ္ထားလိုက္ၿပီး အတန္းေရွ႕ျပန္ေရာက္လာသည္။
သူဘယ္လိုေနသလဲ လွမ္းၾကည့္လိုက္ေတာ့ သူက မ်က္စိမွိတ္ျပသည္။
"မွတ္ကေရာ…အခုေတာ့ စကားမေျပာႏိုင္ေတာ့ဘူး မဟုတ္လား" ဟု ေတြးကာ သူ႕ကိုၾကည့္ၿပီး ကၽြန္မ ရယ္ေနမိသည္။ ကၽြန္မသူ႔ဆီျပန္သြားကာ ပလတ္စတာေတြ ျပန္ခြာေပးလိုက္ေတာ့ တစ္ခန္းလံုး ၾသဘာသံေတြ ညံသြားသည္။ ပါးစပ္လည္း ဟ၍ရေရာ သူေျပာလိုက္သည့္စကားက ထံုးစံအတိုင္း " ကၽြန္ေတာ့္ကို ဆံုးမတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဆရာမ" ဟူ၍ပင္။
ေနာက္ႏွစ္မွာ ကၽြန္မ အလယ္တန္း (Junior High) အဆင့္တက္ကာ သခ်ာၤဘာသာ သင္ရသည္။ ႏွစ္ေတြက အလ်င္အျမန္ကုန္လြန္ခဲ့ရာ ဘာမွ်ပင္ ၾကာသည္မထင္လိုက္ရဘဲ မာ့ခ္တစ္ေယာက္ ကၽြန္မ အတန္းသို႔ ေရာက္လာျပန္သည္။ လူက အရင္ကထက္ ပိုေခ်ာလာသည္။ အေျပာအဆိုက အရင္အတိုင္း ယဥ္ေက်းဆဲပင္။ သို႔ေသာ္ ကိုးတန္းမွာ ကၽြန္မသင္သည့္ သခ်ာၤသစ္က အေတာ္ႀကိဳးစားၿပီး လိုက္ရသည္ ျဖစ္ရာ မာ့ခ္တစ္ေယာက္ အရင္ကလို စကားမ်ားမ်ား မေျပာႏိုင္ခဲ့။
တစ္ခုေသာ ေသာၾကာေန႔တြင္မူ အေျခအေနက နည္းနည္း ပိုဆိုးေနခဲ့သည္။ အဲသည္ ရက္သတၱပတ္တစ္ခုလံုး သခ်ာၤသစ္ သင္ခန္းစာတစ္ခုကို အတန္းသားမ်ား အႀကိတ္အနယ္ ႀကိဳးပမ္း တြက္ခ်က္ခဲ့ရသည္။ သင္ခန္းစာကခက္ေတာ့ ကေလးေတြ စိတ္ပင္ပန္းကာ တစ္ဦးအေပၚတစ္ဦးလည္း ခါတိုင္းလို သည္းညည္းမခံႏိုင္ဘဲ အလြယ္တကူ စိတ္တိုေနၾကသည္။ သို႔ႏွင့္ အေျခအေနေတြ သည့္ထက္ ဆိုးရြားမသြားမီ ထိန္းသိမ္းရန္ အစီအစဥ္တစ္ခု ကၽြန္မျပဳလုပ္သည္။
ကၽြန္မအစီအစဥ္က အတန္းသားတစ္ဦးခ်င္းအား မိမိအတန္းေဖာ္မ်ားအမည္ကို တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု နည္းနည္းစီခ်ဲ၍ တန္းစီလ်က္ ဗလာစာရြက္တြင္ ေရးခ်ေစသည္။ ထို႔ေနာက္ အမည္တစ္ခုစီ၏အနီးတြင္ ခ်န္ထားသည့္ ကြက္လပ္အသီးသီး၌ ၄င္းအတန္းေဖာ္သူငယ္ခ်င္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ မိမိျမင္သည့္ အေကာင္းဆံုးအခ်က္ တစ္ခုစီကို စဥ္းစားေရးသားၾကေစသည္။ ထိုေန႔က က်န္ရွိသည့္ စာသင္ခ်ိန္ေလးမွာ ၄င္းထင္ျမင္ခ်က္မ်ား ေရးသားၾကရင္းပင္ ကုန္ဆံုးသြားသည္။ အတန္းၿပီးသည့္အခါ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား အားလံုး သူတို႔စာရြက္ကေလးေတြ ကိုယ္ဆီ ကၽြန္မဆီအပ္ၿပီး ျပန္ၾကသည္။ ခ်ပ္က ကၽြန္မကို ျပံဳးျပ သြားသည္။ မာ့ခ္ကေတာ့ ထံုးစံအတိုင္း "ကြန္ေတာ့္ကို ဆံုးမတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္၊ အားလပ္ ရက္မွာ ဆရာမ ေပ်ာ္ရႊင္ပါေစ" ႏႈတ္ဆက္သည္။
အဲသည္ စေနေန႔မွာ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူတစ္ဦးစီ၏ အမည္ကို စာရြက္လြတ္ တစ္ရြက္စီ ထိပ္တြင္ ကၽြန္မ ေရးထိုးၿပီးေနာက္ ၄င္းတစ္ဦးစီႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အတန္းေဖာ္သူငယ္ခ်င္းအသီးသီးတို႔၏ မွတ္ခ်က္မ်ားကို စီတန္း၍ ေရးခ်သည္။ တခ်ိဳ႕အတြက္ တစ္ရြက္ေရးရသည္။ တခ်ိဳ႕အတြက္ ႏွစ္ရြက္။
တနလာၤေန႔ ေရာက္ေသာအခါ အဲသည္စာရြက္မ်ားကို သက္ဆိုင္သူအသီးသီးသို႔ ကၽြန္မ ျဖန္႔ေ၀ ေပးလိုက္သည္။ သည္စာရြက္ေတြဖတ္ကာ မၾကာမီပင္ တစ္တန္းလံုး ျပံဳးလာၾကတာ ေတြ႔ရသည္။
"ဟယ္…တကယ္လား၊ ငါက သူမ်ားေတြ ဒီကိစၥ သတိထားမိမယ္ေတာင္ မထင္ဘူး"
"ငါ့ကို သူမ်ားေတြ ဒီေလာက္ သေဘာက်လိမ့္မယ္လို႔ လံုး၀ထင္မထားဘူး"
စသည့္ တီးတိုး မွတ္ခ်က္သံမ်ား ကၽြန္မၾကားရသည္။
သို႔ေသာ္ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ သည္စာရြက္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ မည္သူ႔ထံကမွ် စကားတစ္ခြန္း တစ္ပါဒ မၾကားရေတ့ပါ။ စာသင္ခ်ိန္အၿပီးမွာ သူတို႔အခ်င္းခ်င္း ေဆြးေႏြးေျပာဆိုၾကတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ အိမ္မွာ မိဘမ်ားကို ျပၾက ေျပာၾကတာေတြေတာ့ ရွိေလမလား မေျပာတတ္ပါ။
သို႔ေသာ္ အဲသည္ ေ၀ဖန္ေဆြးေႏြးမႈေတြ ရွိ၊ မရွိဆိုတာက အေရးမႀကီးပါ။ အေရးႀကီးသည္က သည္စာရြက္ေတြ ေပးလိုက္ၿပီးသည့္ေနာက္ပိုင္း သူတို႔တစ္ေတြ ေျပာင္းလဲသြားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အတန္းသူ အတန္းသားေတြအားလံုး ရႊင္ရႊင္ပ်ပ် ျဖစ္လာၾကၿပီး တစ္ဦးကိုတစ္ဦးလည္း ယခင္ကနည္းတူ ခင္ခင္မင္မင္ ျပန္လည္ ဆက္ဆံလာၾကပါသည္။
သည္လိုျဖင့္ အခ်ိန္တန္ေတာ့လည္း မာ့ခ္တို႔အုပ္စု ကၽြန္မလက္ကထြက္ကာ အတန္းသစ္ အဆင့္ဆင့္ေတြ တက္သြားၾကပါသည္။
ၾကားမွာ ႏွစ္ေပါင္း အေတာ္ၾကာခဲ့သည္။ တစ္ေန႔ ကၽြန္မ အပန္းေျဖခရီးမွ ျပန္လာေတာ့ မိဘမ်ားက ကၽြန္မကို ေလဆိပ္မွာ လာႀကိဳၾကသည္။ အိမ္သို႔အသြား ကားေပၚတြင္ ရာသီဥတုအေၾကာင္း၊ ကၽြန္မ ခရီးစဥ္ အေတြ႔အၾကံဳမ်ား အေၾကာင္းေတြ ေမးျမန္းေျပာဆိုလာၾကရင္း စကားစ နည္းနည္း ျပတ္သြားခ်ိန္တြင္ အေမက အေဖ့ဘက္လွည့္ကာ အခ်က္ေပးသည့္ေလသံျဖင့္ "အေဖႀကီး" ဟု ဆိုလိုက္သည္။ အေဖက ေခ်ာင္းတစ္ခ်က္ဟန္႔ကာ စကားစ,သည္။
"အကၠလြန္းမိသားစု ညတုန္းက ဖုန္းဆက္တယ္"
"ဟုတ္လား၊ သူတို႔နဲ႔ အဆက္အသြယ္ ပ်က္ေနတာေတာင္ ႏွစ္ေပါင္းကို မနည္းဘူး ၾကာၿပီေနာ္၊ မာ့ခ္ တစ္ေယာက္လည္း ဘယ္လိုေနသလဲ မသိဘူး" ကၽြန္မက ျပန္ေျပာလိုက္မိသည္။
အေဖက တည္ၿငိမ္စြာပင္ ဆက္ေျပာသည္။
"မာ့ခ္ ဗီယက္နမ္မွာ က်သြားတယ္…၊ နက္ျဖန္ သၿဂႋဳဟ္မွာ၊ သူတို႔မိသားစုက သမီးကို အသုဘ လိုက္ပို႔ေစခ်င္ၾကတယ္"
သည္ကေန႔တိုင္ေအာင္ပင္ အေဖ ကၽြန္မအား မာ့ခ္ ကြယ္လြန္သည့္သတင္းကို လမ္းမႀကီးေပၚက ဘယ္ေနရာမွာ ေျပာျပခဲ့သည္ဆိုတာ ကၽြန္မ တိတိက်က် အမွတ္ရေနဆဲ ျဖစ္သည္။
စစ္သည္ေတာ္တစ္ဦး၏ ႐ုပ္အေလာင္းဟာ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ အေဆာင္အေယာင္ အခမ္းအနား မ်ားႏွင့္ ျပင္ဆင္ေနရာခ်ထားပံုကို ကၽြန္မတစ္ခါမွ် မၾကည့္မျမင္ဖူးပါ။ မာ့ခ္၏ ႐ုပ္သြင္က တကယ္ပင္ ရင့္က်က္ခန္႔ညား၍ ေနသည္။ ကၽြန္မရင္ထဲတြင္ကား မာ့ခ္ရယ္…မင္းသာ စကားေျပာႏိုင္မယ္ဆိုရင္ တစ္ကမာၻလံုးမွာရွိတဲ့ ပလတ္စတာေတြအားလံုး ငါေပးပစ္လိုက္မွာပါ ဟူ၍သာ ေျပာဆိုေနမိခဲ့သည္။
အဲသည္ေန႔က ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းမွာ မာ့ခ္၏ သူငယ္ခ်င္းေတြ အျပည့္ ေရာက္ရွိေနသည္။ ခ်ာလီ၏ ညီမက ေတးသီခ်င္း သီဆိုသည္။ သခ်ႋဳင္းေနရာေဘးမွာ အေနရခက္လွသည့္အထဲ မိုးက ရြာခ်ျပန္သည္။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးက ထံုးစံအတိုင္း ဆုေတာင္းပတၱနာ ျပဳၿပီးေနာက္ စစ္သည္ေတာ္တစ္ဦးက ခရာမႈတ္သည္။
ထို႔ေနာက္ မာ့ခ္ကို ခ်စ္ခင္ၾကသူမ်ား သူ႔ေခါင္းတလားအနီးသို႔ ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ခ်ဥ္းကပ္ ျဖတ္သန္းၾကကာ သန္႔ရွင္းေရး ေရစင္ေတာ္ ဖ်န္းပတ္ၾကသည္။
အားလံုးေနာက္တြင္မွ ကၽြန္မ မာ့ခ္႐ုပ္ကလာပ္ကို ေကာင္းခ်ီးမဂၤလာေပးသည္။ ေခါင္းတလားအနီး ကၽြန္မရပ္ေနဆဲ ေစာေစာက ေခါင္းထမ္းရာတြင္ ပါ၀င္သည့္ စစ္သားေလးတစ္ေယာက္ အနားကပ္လာကာ "မာ့ခ္ရဲ႕ သခ်ၤာဆရာမလား ခင္ဗ်ာ…" ဟု ေမးသည္။ ကၽြန္မက ေခါင္းညိတ္ျပကာ ေခါင္းတလားကိုပင္ မမွတ္မသုန္ ၾကည့္ေနမိသည္။ "ဆရာမအေၾကာင္း သူ အျမဲေျပာတယ္" သူက ဆက္ေျပာေနသည္။
စ်ာပနအခမ္းအနား ၿပီးသည့္ေနာက္ မာ့ခ္ႏွင့္တစ္တန္းတည္း တက္ခဲ့သည့္ သူငယ္ခ်င္းတစ္သိုက္ ခ်ာလီ၏ လယ္ေတာအိမ္သို႔ ေန႔လယ္စာစားရန္ သြားေရာက္ၾကသည္။ အဲသည္မွာ မာ့ခ္၏ အေဖႏွင့္ အေမလည္း ေရာက္ေနၾကသည္။ ကၽြန္မအား ေတြ႔ရန္ ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကျခင္းပင္။
"ဆရာမကို ျပစရာတစ္ခုရွိတယ္" မာ့ခ္၏ အေဖက ဆိုကာ သူ႔ပိုက္ဆံအိတ္ကို ထုတ္သည္။
"မာ့ခ္ ကြယ္လြန္တဲ့အခ်ိန္ သူ႔ကိုယ္ေပၚမွာ ေဟာဒီဟာေလး ေတြ႔ရတယ္လို႔ ဆိုတယ္၊ ဆရာမ မွတ္မိလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္"
သူက ပိုက္ဆံအိတ္ကိုဖြင့္ကာ ႏြမ္းေၾကစုတ္ျပတ္ေနၿပီျဖစ္သည့္ ဗလာစာရြက္ႏွစ္ခုကို ဂ႐ုစိုက္ ထုတ္ယူသည္။ စကၠဴစမ်ားက ျဖန္႔လိုက္ေခါက္လိုက္ လုပ္ဖန္မ်ားသျဖင့္ ေခါက္႐ိုးေနရာမွ ျပတ္ေတာက္ကာ တိတ္စမ်ားႏွင့္ပင္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ျပန္ကပ္ထားခဲ့ရပံု ေပၚေနသည္။ ကၽြန္မ ေသေသခ်ာခ်ာပင္ ၾကည့္စရာ မလိုပါ။ အတန္းေဖာ္ သူငယ္ခ်င္းမ်ားေရးသည့္ မာ့ခ္အေၾကာင္း အေကာင္းဆံုးမွတ္ခ်က္ေတြကို စုစည္းေပး ထားသည့္ မွတ္တမ္းစာရြက္မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ကၽြန္မသိပါသည္။
"ဒီအတြက္ ဆရာမကို အမ်ားႀကီး ေက်းဇူးတင္ပါတယ္၊ ဆရာမျမင္တဲ့အတိုင္း သူက ဒီဟာေလးကို သိပ္ တန္ဖိုးထားတာ" မာ့ခ္၏ မိခင္က ဆိုရွာပါသည္။
မာ့ခ္၏ အတန္းေဖာ္ေတြ ကၽြန္မတို႔အနီးသို႔ ခ်ဥ္းကပ္လာၾကသည္။ ခ်ပ္က ရွက္ျပံဳးကေလးျပံဳးကာ "ကၽြန္ေတာ္လည္း ကၽြန္ေတာ့္စာရြက္ေလးကို သိမ္းထားပါတယ္၊ အိမ္က ကၽြန္ေတာ့္စားပြဲ အေပၚဆံုး အံဆြဲထဲမွာ အျမဲရွိတယ္"
"ခ်ာလီကလည္း သူ႔စာရြက္ကေလးကို လက္ထပ္ပြဲ အယ္လ္ဘမ္ထဲမွာ ထည့္ထားခိုင္းတာ" ခ်ာလီ၏ ဇနီးက ၀င္ေျပာသည္။
"ကၽြန္မမွာလဲ ရွိတယ္၊ ဒိုင္ယာရီထဲ ညႇပ္သိမ္းထားတယ္" မာရီလင္က ဆိုသည္။
ထို႔ေနာက္ ေနာက္ထပ္ အတန္းေဖာ္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဗစ္ကီက လက္ေပြ႔အိပ္ထဲမွ ပိုက္ဆံအိတ္ကို ႏိႈက္ဖြင့္ၿပီး သူ႔စာရြက္ ေၾကၾကမြမြေလးကို ထုတ္ျပသည္။ "ကၽြန္မကေတာ့ ဒါေလးကို အျမဲ ကိုယ္နဲ႔မကြာ ေဆာင္ထားတယ္၊ က်န္တဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြအားလံုးလည္း သူတို႔စာရြက္ေတြ ႐ို႐ိုေသေသ သိမ္းထား ၾကမွာပါ" ဟူ၍ သူကဆိုသည္။
သည္ဟာေတြ ၾကားရၿပီးသည့္ ေနာက္တြင္ေတာ့ ကၽြန္မ လံုး၀ ထိန္းထားႏိုင္စြမ္း မရွိေတာ့ပါ။ အဲသည္ေနရာမွာပင္ထိုင္ကာ ကၽြန္မငိုခ်လိုက္မိပါသည္။ မာ့ခ္အတြက္ေရာ မာ့ခ္ကို ေနာက္ထပ္ ဘယ္ေသာ အခါမွ် ေတြ႔ႏိုင္ၾကမွာ မဟုတ္ေတာ့သည့္ သူ႔သူငယ္ခ်င္းမ်ားအတြက္ပါ ကၽြန္မ ငိုလိုက္မိျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
[မူရင္း။ ။ Helen P. Mrosla ၏ All The Good Things] (ေဖျမင့္ ဘာသာျပန္သည္။)
